Συνέντευξη του Κώστα Παπαδάκη για την Ανατρεπτική Συμμαχία για την Αθήνα, τις θέσεις και τους στόχους της

 

Συνέντευξη του Κώστα Παπαδάκη στον Παναγιώτη Σωτήρη (in.gr)

για την Ανατρεπτική Συμμαχία, τις θέσεις και τους στόχους της

μπροστά στις δημοτικές εκλογές της Κυριακής.

 

Μέσα στο τοπίο των συνδυασμών που διεκδικούν την ψήφο των Αθηναίων στις δημοτικές εκλογές της 8ης Οκτωβρίου, υπάρχει και ένα ενωτικό σχήμα της ευρύτερης ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Η Ανατρεπτική Συμμαχία για την Αθήνα, αποτελεί τη συνεργασία τριών σχημάτων («Ανταρσία στις γειτονιές της Αθήνας», «Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αθήνα» και «Ανυπότακτη Αθήνα»), που εκπροσωπούσαν αυτόν τον ευρύτερο χώρο και μάλιστα τα δύο πρώτα είχαν και παρουσία στο δημοτικό συμβούλιο.

Διεκδικεί να εκπροσωπήσει την Αθήνα των κινημάτων και των αντιστάσεων στην περιοχή, όπως αυτά αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια, συχνά σε σύγκρουση με τη νυν δημοτική αρχή.

Επικεφαλής του συνδυασμού είναι ο δικηγόρος Κώστας Παπαδάκης, άνθρωπος με μακρόχρονη παρουσία και στη δικηγορία, με συχνή υπεράσπιση θυμάτων κρατικής καταστολής, αλλά και στους συνολικότερους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες. Σημαντική στιγμή στη σταδιοδρομία του και η συμμετοχή του, ως συνηγόρου πολιτικής αγωγής, στην ιστορική δίκη της εγκληματικής οργάνωσης «Χρυσή Αυγή».

Πώς αποτιμάτε την δημοτική αρχή Μπακογιάννη ;

Η δημοτική αρχή Μπακογιάννη, δυστυχώς με την στήριξη και των «αντιπολιτεύσεων» ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, καταστρέφει την Αθήνα, την κάνει αβίωτη για τους κατοίκους και τους εργαζόμενους της και την παραδίδει στο τουριστικό και στο κατασκευαστικό κεφάλαιο. Προτεραιότητα της είναι η δημιουργία έργων βιτρίνας και εξυπηρέτησης τουριστικών διαδρομών, όπως ο μεγάλος περίπατος, το σιντριβάνι της Ομόνοιας κλπ, αντί για τις επισκευές σχολείων και πεζοδρομίων, καθώς και έργα υποδομής και ενίσχυσης των κοινωνικών υπηρεσιών που θα βελτιώσουν την ζωή του δημότη. Οι λαϊκές γειτονιές βιώνουν σήμερα την εγκατάλειψη, ενώ οι γειτονιές του κέντρου και της περιφέρειάς του συμπιέζονται στον βωμό της διαμόρφωσης ενός εκτεταμένου τουριστικού τοπίου. 

 

Εάν έχετε μια τόσο αρνητική στάση γιατί δεν επιδιώξατε μια πιο ενωτική κοινή υποψηφιότητα που θα είχε ελπίδες να οδηγήσει σε αλλαγή δημοτικής αρχής ;

Όπως ανέφερα ήδη, το «έργο» της απερχόμενης Διοίκησης στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις παρατάξεις ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, με δεδομένο μάλιστα ότι η παράταξη του Δημάρχου δεν διέθετε την απαιτούμενη πλειοψηφία στο Δ.Σ. Συνεπώς, δεν υφίστατο ζήτημα ενότητας με τις παρατάξεις αυτές. Η Ανατρεπτική Συμμαχία αποτελεί η ίδια προϊόν ενότητας τριών αυτοδιοικητικών παρατάξεων οι οποίες είχαν συμμετάσχει χωριστά στις εκλογές του 2019 και εκπροσωπούνταν χωριστά στο Δ.Σ. Ήδη αυτό αποτελεί ένα τεράστιο βήμα που έχει προκαλέσει μεγάλη δυναμική στον χώρο.

Πώς προέκυψε η Ανατρεπτική Συμμαχία;

Η Ανατρεπτική Συμμαχία προέκυψε μετά από συμφωνία των παρατάξεων «Ανταρσία στις Γειτονιές της Αθήνας», Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αθήνα και Ανυπότακτη Αθήνα, οι οποίες, συνειδητοποιώντας την ανάγκη άρσης του κατακερματισμού των δυνάμεων που εκφράζουν τις κοινωνικές αντιστάσεις και εν τέλει την τεράστια πλειοψηφία των εργαζομένων και κατοίκων της πόλης, αποφάσισαν να παρέμβουν ενωτικά στις Δημοτικές Εκλογές και με πρότειναν ομόφωνα ως υποψήφιο Δήμαρχο.

Ποιο είναι το ιδιαίτερο στίγμα που φέρνει η δική σας υποψηφιότητας;

Αν και αναρμόδιος να απαντήσω για τον εαυτό μου, θεωρώ ότι έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο η μακρόχρονη θητεία μου στην εξωκοινοβουλευτική αριστερά, τον δικηγορικό συνδικαλισμό και τον χώρο της υπεράσπισης δικαιωμάτων, καθώς επίσης και η συμμετοχή μου στην ομάδα συνηγόρων πολιτικής αγωγής στην Δίκη της Χρυσής Αυγής. Μάλιστα, η προσπάθεια αναβίωσης της φασιστικής απειλής, η ρατσιστική πολιτική της κυβέρνησης Ν.Δ. και της απερχόμενης Δημοτικής Αρχής, η επανεμφάνιση της ναζιστικής βίας με τις δολοφονίες των Μιχάλη Κατσουρή και Σιράζ Σαφτάρ και εντέλει η θρασύτατη υποψηφιότητα του κατάδικου ναζιστή για τον Δήμο Αθήνας σηματοδοτεί με την επιλογή του προσώπου μου την προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της φασιστικής απειλής και την ανάγκη και εκλογικής του απομόνωσης.

Πώς ιεραρχείτε τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι κάτοικοι της Αθήνας;

Υποχρηματοδότηση, υπολειτουργία και μειωμένες παροχές προς τον δημότη από σωρεία κοινωνικών υπηρεσιών τις οποίες έχει κατακτήσει τα προηγούμενα χρόνια (ιατρεία, δομές αστέγων, δομές κακοποιημένων γυναικών και θυμάτων έμφυλης βίας, πράσινο, καθαριότητα, τεχνικές υπηρεσίες, λέσχες φιλίας κλπ). Όλα αυτά υποβαθμίζονται, λειτουργούν με ελλιπές προσωπικό που εργάζεται χωρίς εργασιακή ασφάλεια και σταθερούς όρους αμοιβής και εργασίας, και φυσικά αδυνατεί να ανταποκριθεί στην ανάγκη κοινωνικής αλληλεγγύης των κατοίκων και εργαζομένων της Αθήνας που λεηλατούνται από την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης. Ακόμα, η στεγαστική κρίση, η μετατροπή του κέντρου της πόλης ως τουριστικού αξιοθέατου, η καταστροφή κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου, η πολλαπλή περιβαλλοντική υποβάθμιση της πόλης και των συνοικιών της, η έλλειψη αποτελεσματικής δημόσιας συγκοινωνίας και η κυριαρχία του Ι.Χ., η έλλειψη αντιπλημμυρικών έργων καθώς και η εγκατάλειψη ολόκληρων περιοχών στην ερήμωση, μέχρι το κατασκευαστικό κεφάλαιο να διαμορφώσει τα επενδυτικά του σχέδια.

Πώς αντιμετωπίζετε τον μετασχηματισμό της Αθήνας σε έναν μαζικό τουριστικό προορισμό με τις επιπτώσεις που έχει αυτό ιδίως μέσα από φαινόμενα όπως το Airbnb. Τι έχετε να απαντήσετε;

Πράγματι, η Αθήνα τα τελευταία χρόνια έχει παραδοθεί στο τουριστικό και κατασκευαστικό κεφάλαιο, με αποτέλεσμα αφενός την πρόκληση τεράστιας στεγαστικής κρίσης, αφού προτιμώνται οι βραχυχρόνιες εκμισθώσεις, αντί για τις μακροχρόνιες, και αφετέρου οι χώροι του κέντρου της μετασχηματίζονται σε ντεκόρ τουριστικών καταλυμάτων και πεδία τουριστικών ξεναγήσεων και διαδρομών. Η απάντησή μας είναι η διεκδίκηση απαγόρευση εκμίσθωσης κενών κατοικιών για Airbnb, ανωτάτου ορίου στο ύψος των ενοικίων κύριας κατοικίας, απαγόρευσης εξώσεων και πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας από τράπεζες και funds, καταγραφή, αξιοποίηση και δέσμευση του υπάρχοντος κτηριακού δυναμικού και διάθεση του σε δικαιούχους για κατοικίες αλλά και σε κοινωνικές υπηρεσίες. Και φυσικά προοδευτική και δίκαιη φορολόγηση του τουριστικού κεφαλαίου και των επιχειρήσεων στην Αθήνα.

Πώς βλέπετε την «Πράσινη Μετάβαση» μιας πόλης όπως η Αθήνα;

Δεν υπάρχει καμία πράσινη μετάβαση χωρίς περιστολή της υπερδόμησης και κατεδάφιση όλων των ετοιμόρροπων και επικίνδυνων κτηρίων, καθώς και των μακροχρόνιων γιαπιών τα οποία υποβαθμίζουν και επιβαρύνουν το περιβάλλον και ταυτόχρονα στερούν την πόλη από χώρους πρασίνου και παιδικές χαρές. Ούτε υπάρχει πράσινη μετάβαση όταν δεν προστατεύονται τα μητροπολιτικά πάρκα όπως το Πεδίο Αρεως και το πάρκο Γουδή, αλλά και οι πιο μικροί χώροι πρασίνου, αλλά αντίθετα παραδίδονται σε ιδιωτικές εταιρείας για να καταστρέψουν τα δέντρα που υπάρχουν (Πλατεία Εξαρχείων, Λόφος Στρέφη, Πάρκο Δρακοπούλου), ούτε με την εγκατάσταση αμαξοστασίου και γραφείων της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ στην Πλατεία Πρωτομαγιάς, ούτε με την κατασκευή ΜΕΤΡΟ στην Πλατεία Εξαρχείων, ούτε με την μεταφορά του Πρωτοδικείου από την Ευελπίδων σε κτήριο που θα ανεγερθεί μεταξύ Εφετείου και Ειρηνοδικείου και θα καταστρέψει τους Αμπελόκηπους. Πράσινη μετάβαση σημαίνει περισσότερο πράσινο ανά κάτοικο, χώρο πρασίνου και παιδική χαρά σχεδόν σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο, άνετα πεζοδρόμια για πεζούς και ΑΜΕΑ, διαμόρφωση υποδομών εναλλακτικής κυκλοφορίας (δημόσια συγκοινωνία, τραμ, ποδήλατα, πεζοί) και υποδομές οι οποίες να καθιστούν φιλόξενη την συμπεριφορά της πόλης απέναντι στους κατοίκους και περαστικούς, όπως δημόσιες κρήνες, λουτρά, τουαλέτες, παγκάκια, σκιές και υπόστεγα σε κάθε πλατεία.

Συχνά καταγράφεται μια διαμαρτυρία των πολιτών για θέματα όπως η εγκληματικότητα. Είναι λύση η αυστηροποίηση της καταστολής;

Η φυλακή, ειδικά όπως είναι σήμερα το σωφρονιστικό σύστημα, δεν αποτελεί λύση. Αλλά και πουθενά στον κόσμο η αυστηροποίηση των ποινών δεν έχει περιορίσει το έγκλημα, ούτε και πρόκειται αν δεν αντιμετωπισθούν οι αιτίες που το γεννούν. Η οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με την ελλιπή παιδεία και μόρφωση και τους διάφορους μηχανισμούς διαμόρφωσης συνείδησης, με πρώτους αυτούς της εξουσίας, παράγουν πολλούς τύπους εγκλημάτων και βίας, όπως εφηβική, οπαδική, σεξιστική, έμφυλη, ενδοοικογενειακή, ρατσιστική, ναζιστική βία. Την ίδια ώρα, η Αστυνομία φυλάει λαμαρίνες στην Πλατεία Εξαρχείων για να προστατεύσει το δικαίωμα της εταιρείας να κόψει τα δέντρα, το ίδιο και στον Στρέφη και στο Πάρκο Δρακοπούλου, ενώ η ερήμωση και η εγκατάλειψη ολόκληρων συνοικιών της πόλης ακόμα και πίσω από την Ομόνοια δημιουργεί εστίες παραβατικότητας και εγκληματικότητας. Ακόμα η Αθήνα διαθέτει αστυνομικά τμήματα που αποτελούν εστίες παραβίασης δικαιωμάτων κρατουμένων, κακοποιήσεων, ακόμα και βιασμού όπως έχει καταγγελθεί. Ο ζήλος του αστυνομικού κράτους εξαντλείται απέναντι σε διαδηλωτές και αγωνιζόμενους κατοίκους.  

Υπάρχει πρόβλημα ρατσισμού στην Αθήνα και εάν ναι πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;

Η ιδεολογία του ρατσισμού επιτίθεται εδώ και τριάντα χρόνια, προσπαθώντας να προκαλέσει κοινωνικό εκφασισμό και αποτελεί τον πρόδρομο της φασιστικής απειλής. Η κυβέρνηση της Ν.Δ. έχει συμβάλει τα μέγιστα σε αυτό με την συμπεριφορά της απέναντι στους πρόσφυγες και γενικότερα και πρόσφατα (Έβρος, φράχτης, Πύλος, Δαδιά, επαναπροωθήσεις, κατασυκοφάντηση κλπ). Δίπλα της η απερχόμενη διοίκηση Μπακογιάννη πετάει τους πρόσφυγες από την στεγαστική δομή του Ελαιώνα, προκειμένου να εκκενώσει το τοπίο για την ανέγερση του γηπέδου της ΠΑΕ Παναθηναϊκός, με 120 εκατομμύρια €, την  ώρα που η πόλη διψάει για έργα άμεσης ανακούφισης των κατοίκων, και όλα τα επόμενα μεγάλα εμπορικά και κατασκευαστικά έργα, και ενώ τα στεγαστικά προγράμματα των μεταναστών έχουν παύσει να βρίσκονται σε ισχύ. Απαιτούμε από το Δήμο να διατηρεί ανοιχτές δομές ισότιμα για Έλληνες και μετανάστες, πρόσβαση παντού, στεγαστική συνδρομή, δουλειές για όλους, συμπαράστσση απέναντι σε ρατσιστικές επιθέσεις και διεκδικούμε ψήφο για όσους μετανάστες ζουν και εργάζονται στην Αθήνα για σημαντικό χρονικό διάστημα.

Διάφορες υποδομές και χώροι στην Αθήνα, συμπεριλαμβανομένων και χώρων πρασίνου, χρειάζονται επειγόντως έργα. Η νυν δημοτική αρχή έχει διαλέξει τις συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα και τις χορηγίες. Υπάρχει τρόπος να χρηματοδοτηθούν διαφορετικά;

Όλα τα παλιότερα χρόνια, οι Δήμοι κατόρθωναν χωρίς εργολαβίες, ΣΔΙΤ και συμμετοχή στα επενδυτικά προγράμματα να συντηρούν χώρους πρασίνου με τις αντίστοιχες υπηρεσίες τους και να συμβάλλουν στην διατήρηση του. Σήμερα η πίεση από το νομοθετικό καθεστώς (οικονομικό παρατηρητήριο, χρηματοδότηση εξαρτώμενη από  προγράμματα της ΕΕ όπως ΕΣΠΑ και ταμείο Ανάκαμψης, ελλιπής κρατική χρηματοδότηση) ωθεί τους Δήμους στις εργολαβίες και τις ιδιωτικοποιήσεις. Και για να μην δημιουργούμε αυταπάτες, δεν μπορεί να υπάρξει φιλολαϊκή δημοτική πολιτική χωρίς σύγκρουση και ρήξη με το πλαίσιο αυτό. Αλλά αυτό δεν μπορεί να αποτελεί συνεχώς άλλοθι για τον Δήμο Αθήνας, ούτε για τις δημοτικές παρατάξεις να απεμπολούν κάθε δυνατή διεκδίκηση και να αποδέχονται τις εργολαβίες.

Η δημοτική αρχή Μπακογιάννη προχώρησε σε ριζικό μετασχηματισμό του οργανισμού του Δήμου, χωρίς αλλαγή της μορφής του, αλλά με παράδοση σε ιδιώτες –με εργολαβίες ΣΔΙΤ, ουσιαστικά ιδιωτικοποίηση– αρμοδιοτήτων όπως το πράσινο, τα τεχνικά έργα, οι κτιριακές υποδομές, ο ηλεκτροφωτισμός, τα δομικά έργα, μέρος των υπηρεσιών καθαριότητας, η ανακύκλωση, το «155» κ.ά. Ίδρυσε αναπτυξιακές εταιρίες και ανέθεσε τους λόφους σε ΑΕ, ενώ η Ανάπλαση ΑΕ μαζί με την ΕΑΤΑ ΑΕ υποκαθιστούν κάθε δραστηριότητα μεγάλων παρεμβάσεων. Ενίσχυσε, δηλαδή –και θα συνεχίσει να κάνει, αν επανεκλεγεί– τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα (τουριστικό-ξενοδοχειακό κεφάλαιο, εργολάβους κατασκευής, επιχειρηματίες real estate κ.ά.), καθώς και την προτεραιότητα του κέρδους και της αγοράς έναντι των αναγκών των κατοίκων, αποστερώντας τις δημοτικές υπηρεσίες (π.χ. τη διεύθυνση πρασίνου, το σύνολο των τεχνικών υπηρεσιών) από προσωπικό και από αρμοδιότητες, αλλά επιφορτίζοντάς τες με την ευθύνη όποιου αποτελέσματος προκύπτει από τη δράση των ιδιωτικών εταιρειών. Παράλληλα, η απόλυτη πρόσδεση σε ιδιωτικές χορηγίες και προγράμματα ΕΣΠΑ καθόρισε την επιλογή και τον προσανατολισμό των έργων που υλοποιήθηκαν, υλοποιούνται ή έχουν δρομολογηθεί, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι πραγματικές ανάγκες της πόλης, των κατοίκων και των εργαζομένων της, αλλά σε αντίθεση με αυτές.

Όσον αφορά τα επείγοντα έργα, είναι χαρακτηριστικό ότι αντί π.χ. το 2020 η απερχόμενη δημοτική αρχή να χαρακτηρίσει ως κατεπείγουσα την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων σε περιοχές ευάλωτες που πλημμυρίζουν σε κάθε νεροποντή, π.χ. Ριζούπολη, Πετράλωνα, Κηφισός κλπ, δεν έχει κάνει το παραμικρό μέχρι σήμερα, παρά μόνο μία μελέτη. Αντίθετα εξάντλησε και καταστρατήγησε κάθε νομοθετική δυνατότητα χρήσης του κατεπείγοντος για τον Μεγάλο Περίπατο.

Από την επαφή σας με τους ανθρώπους στη διάρκεια της μέχρι τώρα προεκλογικής εκστρατείας, ποια εικόνα σχηματίσατε για το τι απασχολεί τους δημότες της Αθήνας;

Τους απασχολεί το γεγονός ότι ο Δήμος όχι μόνο δεν αποτελεί σύμμαχο τους στα καθημερινά προβλήματα και την οικονομική πολιτική που αντιμετωπίζουν, αλλά αντίθετα είναι παράγοντας που προσθέτει προβλήματα, όπως αυτά που προανέφερα, με χαρακτηριστικότερο το ότι καθιστά αδύνατη την κυκλοφορία πεζών μέσα στις πόλεις. Αυτό που απασχολεί τους δημότες της Αθήνας είναι η διέξοδος από την μοιρολατρική επανάληψη των ίδιων πολιτικών και η αναζήτηση ενός δημοτικού συνδυασμού που θα εκφράσει την προοπτική της. Γι’ αυτό και η απήχηση της Ανατρεπτικής Συμμαχίας για την Αθήνα και της υποψηφιότητάς μου, παρά την έλλειψη δημοσιότητας, ιδίως από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία μέχρι σήμερα.

Πήρατε μέρος, ως συνήγορος πολιτικής αγωγής, στην ιστορική δίκη που οδήγησε στην καταδίκη αρκετών στελεχών της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής. Πώς αισθάνεστε τώρα που ο καταδικασμένος Ηλίας Κασιδιάρης είναι ένας από αυτούς που διεκδικούν την ψήφο των Αθηναίων;

Η υποψηφιότητα Κασιδιάρη προέκυψε από επιλογή της ΝΔ, η οποία επέλεξε να μη νομοθετήσει αντίστοιχη τροπολογία για τις δημοτικές εκλογές. Του επιτρέπει να κατέβει προκειμένου να δώσει την ευκαιρία στον Κώστα Μπακογιάννη να επιδιώξει τη συσπείρωση των ψηφοφόρων του σε αντιφασιστική βάση, αφού δεν έχει κανένα αξιόλογο δημοτικό έργο άξιο υπεράσπισης. Ωστόσο, δε παύει να είναι μία ακόμα προσπάθεια επαναφοράς της νομιμοποίησής του στην πολιτική, έστω και με την προβιά των Σπαρτιατών, που είναι η πολιτική εκδοχή της «σοβαρής Χρυσής Αυγής» που σχεδιαζόταν πριν από χρόνια. Η ενεργοποίηση του αντιφασιστικού κινήματος και η διάρκεια και ένταση του αγώνα που οδήγησε στην ιστορική καταδικαστική απόφαση είναι οδηγός για τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζεται ο φασισμός. Αυτήν την φορά πρέπει να αντιμετωπιστεί και στην κάλπη.

Δημοτικό Συμβούλιο ή μαζική κινηματική δράση; Που πρέπει να δοθεί το βάρος;

Το βάρος δίνεται πάντα στην μαζική κινηματική δράση και όχι σε οποιαδήποτε θεσμική της υποκατάσταση, όπως έχει δείξει και η εμπειρία από την μέχρι τώρα λειτουργία των αντιπολιτευόμενων παρατάξεων στο Δ.Σ. του Δήμου Αθήνας. Ό,τι έχει κατακτηθεί οφείλεται στον μαζικό αγώνα και την δράση κινημάτων αντίστασης σε κάθε γειτονιά και η θεσμική μας εκπροσώπηση αποβλέπει στην καλύτερη προετοιμασία, οργάνωση και υλοποίηση των μαζικών κινηματικών διεκδικήσεων. Σε αυτό το δρόμο θα συνεχίσουμε.« Η Ανατρεπτική Συμμαχία για την Αθήνα έχει όλες τις προϋποθέσεις να αποτελέσει την έκπληξη αυτών των Δημοτικών Εκλογών»

Η επόμενη μέρα μετά τις εκλογές;

Η επόμενη μέρα μετά τις εκλογές θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τα αποτελέσματα τους. Ελπίζουμε οι δημότες της Αθήνας να μην νομιμοποιήσουν αυτούς που καταστρέφουν την πόλη και διαμορφώνουν την προοπτική της σύμφωνα με τα συμφέροντα του κεφαλαίου και όχι σύμφωνα με τις ανάγκες των κατοίκων και εργαζομένων. Να μην τους νομιμοποιήσουν ούτε έμμεσα με την αποχή, που αυξάνει πλασματικά τα ποσοστά τους. Πιστεύουμε, χωρίς να πετάμε στα σύννεφα, ότι η Ανατρεπτική Συμμαχία για την Αθήνα έχει όλες τις προϋποθέσεις όχι απλώς να καταγραφεί και να εκπροσωπηθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο, αλλά να αποκτήσει ένα ψηλό ποσοστό και να αποτελέσει την έκπληξη αυτών των Δημοτικών Εκλογών. Είναι κάτι που θα ανοίξει ένα νέο δρόμο, θα μετασχηματίσει το γκρίζο που κυριαρχεί σε πράσινο, και προκαλέσει πολλές ανατροπές και όχι μόνο στον Δήμο της Αθήνας.

 

Φεβρουάριος 2021 / Ομιλία για την αξιολόγηση

Φεβρουάριος 2021 / Ομιλία σε εκδήλωση

των Παρεμβάσεων

Σε μεγάλο βαθμό έχει διατηρηθεί ο προφορικός λόγος της τοποθέτησης στην εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε πριν ψηφιστούν οι νόμοι της κυβέρνησης για την αξιολόγηση

 

Πολλοί από μας και πολλές από μας έχουμε με τα παιδιά μας δουλέψει κι έχουμε ανεβάσει σε θεατρικές παραστάσεις  «Τα μαγικά μαξιλάρια» του Τριβιζά. Σε εκείνο τον τόπο ο Αρπατίλαος, ξυπνούσε κάθε πρωί… και αφού μετρούσε τα διαμάντια της κορώνας του, σκεφτόταν νέους νόμους που θα ανάγκαζαν τους υπηκόους του να δουλεύουν όλο και πιο πολύ, ώστε να αυξάνονται τα διαμάντια του. «Μου ‘ρθε καινούριος νόμος, μου ‘ρθε καινούριος νόμος», αναφωνούσε και αποφάσιζε με συνεχή διατάγματα και νέους νόμους όπου καταργούσε τις Κυριακές, απαγόρευε τις τούρτες, απαγόρευε τα πάρτι γενεθλίων, απαγόρευε τις γιορτές…. Και όταν πια αυτά δεν αρκούσαν στον ίδιο και τη συμμορία του, έβαλαν σε εφαρμογή το πιο σκοτεινό τους σχέδιο: Να πάψει ο λαός της Ουρανούπολης να έχει, να «βλέπει» όνειρα. Στερώντας τους τα όνειρα θα αποκτούσαν τη συμμόρφωση και την υποταγή που επιθυμούσαν για τους υπηκόους τους…

Η σημερινή κυβέρνηση και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ ζήλεψαν τη δόξα και τα σχέδια του Αρπατίλαου… Κάθε μέρα που περνάει με τη μορφή του καταιγισμού, αξιοποιώντας όλη την αντίληψη του «δόγματος του σοκ» ψηφίζουν νέους νόμους για την εκπαίδευση, προχωρούν σε δηλώσεις για τους επόμενους νόμους. Πρόκειται για μια επίθεση διαρκείας απέναντι στην δημόσια εκπαίδευση και το εκπαιδευτικό σώμα, απέναντι στους μαθητές και την κοινωνία.

Τι είναι αυτό που τους ωθεί; Είναι άραγε μια εγωπαθής αντίληψη «αποτελεσματικότητας» που από πίσω της κρύβει άγνοια και ασχετοσύνη; Είναι μια καταγραφή μίσους απέναντι σε κάθε δημόσιο αγαθό και απέναντι στη δημόσια εκπαίδευση; Είναι μόνο η εμμονική και ιδεοληπτική τους αντίληψη για τις νεοφιλελεύθερες πρακτικές;

Πρόκειται για μια πολύ συνειδητή πολιτική επιλογή, με συγκεκριμένες στοχεύσεις που προσπαθεί με τον πιο επιθετικό, βίαιο και κυνικό τρόπο να επιβάλει ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης της εκπαίδευσης και προσαρμογής της σε συγκεκριμένες απαιτήσεις και οικονομικά μοντέλα που προβλέπονται για το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας.

Έχει στόχους οικονομικούς, έχει κατανεμητικούς στόχους για το σχολείο,  έχει στόχους ιδεολογικούς τόσο για το περιεχόμενο της σχολικής γνώσης αλλά και για τις αξιακές αντιλήψεις για την εκπαίδευση και για την κοινωνία και τέλος έχει πολιτικούς στόχους τόσο για το εκπαιδευτικό κίνημα όσο και γενικότερα για την ίδια την ελληνική κοινωνία και τη χώρα.

Από την άποψη αυτή η μάχη ενάντια στην αξιολόγηση-κατηγοριοποίηση των σχολείων έχει στρατηγικό και ιστορικό χαρακτήρα για την ύπαρξη του δημόσιου σχολείου και της δημόσιας παιδείας, για τους μαθητές/τριές μας και τα μορφωτικά τους δικαιώματα, για την εργασία μας μέσα στο δημόσιο σχολείο, για τις αξιακές αρχές που θα διαμορφωθούν στην κοινωνία για το σχολείο, την εκπαίδευση, την παιδεία.

Γιατί βιάζονται και γιατί προχωρούν με τόσο γρήγορους ρυθμούς; Βιάζονται γιατί θέλουν να αξιοποιήσουν την περίοδο της πανδημίας όπου υπάρχει μια δυσκολία στο να εκφραστούν οι διαφωνίες , οι αντιδράσεις, οι συλλογικές δράσεις. Βιάζονται γιατί θέλουν να αξιοποιήσουν τον φόβο και την καταστολή, μέσα στο «πολεμικό» σκηνικό της πανδημίας. Βιάζονται γιατί θέλουν να έχουν ψηφισμένες όλες τις δομικές αναδιαρθρώσεις πριν τις επερχόμενες εκλογές που προγραμμάτιζαν  ή προγραμματίζουν μέσα στο 2021.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η εκπαίδευση και η κοινωνία έρχονται αντιμέτωποι με σκληρές νεοφιλελεύθερες επιλογές. Θυμίζω ότι το 1992 η τότε κυβέρνηση πατέρα Μητσοτάκη είχε εισηγηθεί τις εξετάσεις στην Ε’ και Στ’ τάξη Δημοτικού, τις Περιφερειακές εξετάσεις και την απελευθέρωση των εγγραφών. Με την πτώση της δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει αυτή τη διαδικασία. Από το 2010 μέχρι το 2013 είχαμε δύο ακόμη πολύ σημαντικά βήματα στην ίδια κατεύθυνση. Κυρίως εντοπίζω στις συγχωνεύσεις των σχολικών μονάδων και στη δημιουργία/μεγέθυνση των προτύπων σχολείων με στόχο, που τον επαναφέρει τώρα η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, τη δημιουργία Προτύπων, 120 έως 150 στο σύνολο της χώρας, δηλαδή περίπου 2-3 ανά νομό εκτός από τις μεγάλες περιφέρειες που θα έχουν και περισσότερα.

Η σημερινή στάση της κυβέρνησης είναι μια πρωτοφανής επίθεση σε όλα τα πεδία από την Πρωτοβάθμια συνολικά έως και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και ακριβώς συνδυάζεται με συγκεκριμένες στοχεύσεις. Υπάρχει το γενικό πλαίσιο που είναι η απαλλαγή από τις κρατικές δαπάνες, ζητούν την απόλυτη συσχέτιση της εκπαίδευσης με συγκεκριμένα οικονομικά και επαγγελματικά μοντέλα, το να μπει η αγορά και ο ιδιωτικός τομέας, να εισέλθει στο εσωτερικό της Παιδείας  τόσο από την άποψη της χρηματοδότησης όσο και να μπει η αγορά στις σχέσεις εργασίας (ελαστικοποίηση, τριμηνίτες, η ωρομισθία, η εργασιακή ομηρία) αλλά να μπει η αγορά και στο περιεχόμενο της μαθησιακής διαδικασίας.

Στον παραπάνω πίνακα επιβεβαιώνεται ότι η κυβερνητική επίθεση στη δημόσια εκπαίδευση αποτελεί απόπειρα προσαρμογής της σε συγκεκριμένο οικονομικό μοντέλο για την ελληνική κοινωνία και έχει συγκεκριμένες στοχεύσεις για τη σπουδάζουσα νεολαία, για τον μαθητικό πληθυσμό και την κατανομή του με βάση τις οικονομικές απαιτήσεις της Ε.Ε.

Στον πίνακα της eurostat βλέπουμε τα στοιχεία για όλες της χώρες της Ε.Ε. και με  κόκκινη περιγράμμιση την Ελλάδα… Με μπλε χρώμα εμφανίζεται το ποσοστό της ηλικιακής ομάδας έως 34 ετών που κατέχει τριτοβάθμιο πτυχίο το 2018, ενώ με κίτρινο χρώμα εμφανίζεται το αντίστοιχο ποσοστό της ίδιας ηλικιακής ομάδας το 2008. Το 43,1% της ηλικιακής ομάδας 25-34 ετών, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα κατέχει τριτοβάθμιο πτυχίο το 2018. Μέσα σε μια δεκαετία οι απόφοιτοι της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που κατέχουν τριτοβάθμιο πτυχίο που οδηγεί σε επαγγελματικά δικαιώματα, σχεδόν διπλασιάστηκαν. Με μαύρη μικρή οριζόντια γραμμή φαίνεται ο συμφωνημένος «εθνικός στόχος» για το ποσοστό των αποφοίτων που θα έχουν τριτοβάθμιο πτυχίο μετά το 2020. (Οι στοχεύσεις θα ανακαθοριστούν το Μάιο του 2021).

Πρόκειται για ένα κομβικό σημείο στην εξήγηση της χωρίς προηγούμενο βίαιης και κοινωνικά κυνικής επίθεσης που εξαπολύει εδώ και ενάμιση χρόνο η κυβέρνηση της ΝΔ και το ΥΠΑΙΘ ενάντια στη Δημόσια Παιδεία. Όπως φαίνεται στον πίνακα ο συμφωνημένος με την Ε.Ε. και τον ΟΟΣΑ εθνικός στόχος είναι να μειωθεί αυτό το ποσοστό από το 43% στο 32%, δηλαδή να πέσει 11 απόλυτες μονάδες κάτω. Αν το μεταφράσουμε αυτό σε αριθμούς, σημαίνει ότι στο 1.000.000 νέους αυτής της ηλικιακής κατηγορίας  έχουν τριτοβάθμιο πτυχίο οι 430.000 και η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει με την Ε.Ε. και τον ΟΟΣΑ, ο αριθμός αυτός να πέσει στις 320.000 ! Τουλάχιστον 15.000 – 20.000 νέοι κάθε χρόνο, για την επόμενη πενταετία, πρέπει είτε να μην φτάνουν στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, είτε να μη βγαίνουν από αυτή. Αυτό είναι μια πολύ βίαιη, γρήγορη και πραγματικά συντριπτική πτώση του αριθμού των αποφοίτων από τα Ελληνικά Πανεπιστήμια και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και μείωση του αριθμού των μαθητών που θα φτάνουν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Να γιατί με τόση επιμονή, ψηφίζουν μέτρα που θα οδηγήσουν σε αυτό τον στόχο που υπηρετούν: Το ν+2 στα Πανεπιστήμια, οι ψευδείς θεωρίες για «αιώνιους φοιτητές», η αλλαγή του εξεταστικού στη Γ’ Λυκείου με την Τράπεζα Θεμάτων, η δήλωση σχολών σε δύο κύκλους, η διαμόρφωση βάσης εισαγωγής, η κατάργηση του 1% από τα Νυχτερινά Λύκεια… Όλα υπηρετούν στο βίαιο ξεσκαρτάρισμα των παιδιών από την εισαγωγή τους στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αλλά και στο ξεσκαρτάρισμα φοιτητών από το εσωτερικό της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

 Πρόκειται για μια τεράστια καταστροφή για την κοινωνία, μια βίαιη ανακοπή της κοινωνικής κινητικότητας, μια απογείωση των κοινωνικών και ταξικών φραγμών, μια χωρίς προηγούμενο προσπάθεια κοινωνικού αποκλεισμού και όξυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων.

Όλοι καταλαβαίνουμε ποιες κοινωνικές κατηγορίες θα χτυπηθούν από αυτή την βάναυση πολιτική αποκλεισμού. Οι φτωχότερες κοινωνικές ομάδες που δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στον οικονομικό ανταγωνισμό, που δεν θα μπορούν να «αγοράσουν προϊόντα γνωστικής ισχύος» (φροντιστήρια, ιδιαίτερα, προσαρμογή στα θέματα της τράπεζας θεμάτων, κατ’ οίκον ενίσχυση, ιδιωτικά σχολεία, βοηθήματα και έξτρα βιβλία, οικογενειακή «παράσταση» επιτυχίας), τα οποία θα οδηγούν στην εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και θα εξασφαλίζουν έναν επιστημονικό τίτλο με επαγγελματικά δικαιώματα.

Το γεγονός ότι όλες αυτές οι αποφάσεις προωθούνται μέσα στις συνθήκες της πανδημίας, με κλειστά τα σχολεία και τις Σχολές, δείχνει το μέγεθος της πολιτικής αθλιότητας και του ταξικού κυνισμού που έχουν η κυβέρνηση και το ΥΠΑΙΘ. Θέλουν να τελειώσουν γρήγορα την καταστροφή… Εργαλειοποιούν την υγειονομική κρίση, μεγιστοποιούν τα προβλήματα που γεννάει με τη διαχείριση που εφαρμόζουν (έλλειψη μέτρων για την υγεία, την παιδεία, τις συγκοινωνίες, τους εργασιακούς χώρους, την πρωτοβάθμια φροντίδα, την πρόληψη, την ενημέρωση, ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα και αποδόμηση του δημόσιου συστήματος υγείας), καταστέλλουν κάθε διαμαρτυρία, ώστε να μην μπορεί να εκφραστεί μαζική και οργανωμένη συλλογική αντίσταση στα σχέδιά τους.

Το σχέδιο για τον αποκλεισμό από την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση συνοδεύεται και από άλλες πλευρές. Ταυτόχρονα συνεχίζουν την πολιτική αποδόμησης στο εσωτερικό της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τόσο με την υποχρηματοδότηση, τόσο με την συνειδητή υποβάθμιση και καταστροφή των υποδομών, όσο και με την υπερδεκαετή παύση των διορισμών και την αντικατάστασή τους με ελαστικές μορφές εργασίας. Οι ελαστικές μορφές εργασίας (συμβασιούχοι - αναπληρωτές) οδηγούν στη διάλυση της οργανικής σχέσης μεγάλου μέρους του εκπαιδευτικού σώματος με το σχολείο και την παιδαγωγική σχέση (των μετακινούμενων ανά την Ελλάδα εκπαιδευτικών) με έναν σταθερό μαθητικό πληθυσμό. Αυτή η πολιτική γραμμή αποτελεί μια από τις μορφές αποπαιδαγωγικοποίησης της σχέσης εκπαιδευτικού-μαθητή,  διευρύνει την ψυχική και επαγγελματική αβεβαιότητα και κόπωση, ενισχύει μια τυπική λειτουργική σχέση στο εσωτερικό του δημόσιου σχολείου και  κατ’ επέκταση εντείνει τον ανταγωνισμό και την κοινωνική ανισότητα. Μέσα σε μια δεκαετία το ποσοστό των ελαστικά εργαζόμενων εκπαιδευτικών στο δημόσιο σχολείο ανέβηκε από το 12% στο 29%. Με δεδομένη την τάση συνταξιοδότησης από ένα μεγάλο μέρος του εκπαιδευτικού σώματος και ταυτόχρονα την απουσία μόνιμων διορισμών, κατανοούμε όλοι και όλες ότι το μέλλον προδιαγράφεται ακόμη χειρότερο. Αν σε αυτά συνυπολογίσουμε τις προτάσεις της έκθεσης Πισσαρίδη, τις προτάσεις του ΣΕΒ για απαλλαγή από την οργανικότητα των θέσεων στο σχολείο και για προσλήψεις από τον διευθυντή ή τον Δήμο, τότε έχουμε μπροστά μας τη μεγάλη εικόνα για το μέλλον των εργασιακών σχέσεων στην εκπαίδευση και βέβαια το μέλλον της διάλυσης της σταθερής σχέσης εκπαιδευτικού – μαθητών και την αποδόμηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας από διαδικασία παιδείας σε διαδικασία λειτουργικών τεχνικών καταρτίσεων.

Ό,τι απομένει το αναλαμβάνουν τα φιλικά και ελεγχόμενα ΜΜΕ και οι εταιρείες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης, ώστε να αποκρύψουν αυτή την τεράστια κοινωνική καταστροφή,

Ο δρόμος προς την κόλαση είναι σπαρμένος με όμορφα λόγια. Και εδώ πίσω από τα όμορφα λόγια με τα οποία παρουσιάζεται το νομοσχέδιο, «αναβάθμιση της ποιότητας», «κινητοποίηση των παραγόντων της εκπαίδευσης», «νέες διδακτικές και μαθησιακές προσεγγίσεις», «δράσεις για τους μαθητές», «ανάπτυξη της αριστείας», «ανταγωνιστικότητα της χώρας», «βελτιωτική προσπάθεια» και άλλες τέτοιες ηχηρές εκφράσεις… Είναι αυτά μια πραγματικότητα; ΟΧΙ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ… Ο πραγματικός στόχος τους είναι η απόκρυψη των πραγματικών στόχων και η αποδοχή των μέτρων από σημαντικό μέρος της κοινωνίας, ως μέτρων «αποτελεσματικότητας». Βέβαια σε όλες τις χώρες που εφαρμόστηκαν νεοφιλελεύθερα και αξιολογικά μοντέλα στην εκπαίδευση

Όμως από τον πίνακα μπορούμε να εξάγουμε και άλλες πολύ πιθανά συμπεράσματα…

Αυτός ακριβώς ο πίνακας δείχνει ότι πίσω από τα όμορφα λόγια υπάρχει μια συγκεκριμένη στόχευση: πώς θα πέσει αυτό το ποσοστό που κατέχουν πανεπιστημιακό, τριτοβάθμιο τίτλο σε τόσο μεγάλο ποσοστό και με τόσο γρήγορο τρόπο;

Σημαίνει ότι θα υπάρχει μια γενικότερη στροφή εκτός της γενικής εκπαίδευσης ή δυνατόν από 15 ετών, σημαίνει ότι θα υπάρξει μία βίαιη προσαρμογή στο οικονομικό μοντέλο που προορίζουν για την ελληνική κοινωνία, δηλαδή υπηρεσίες, εστίαση, τουρισμός και ξενοδοχοποίηση, μία βίαιη ανακοπή της κοινωνικής κινητικότητας, μία απογείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και των ταξικών φραγμών, μία αντιστοίχιση με το οικονομικό αυτό μοντέλο των δεξιοτήτων και των επαγγελματικών δικαιωμάτων, ένα μοντέλο που θα είναι κυρίως κατάρτιση και δεξιότητες.

Αυτός είναι ένας σοβαρός και σημαντικός στόχος που έχουνε και θα δούμε πώς αυτός συνδέεται ακριβώς όχι μόνο με το συγκεκριμένο νόμο για την αξιολόγηση αλλά και με τους υπόλοιπους νόμους που κυλούν και βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε προτεραιότητα από το Υπουργείο Παιδείας.

Επίσης, ο πίνακας αυτός μας δείχνει με μεγάλη σαφήνεια ότι θα υπάρξει και μία αλλαγή στο εσωτερικό όσων απομείνουν και φτάσουν σ’ αυτή την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Θα υπάρξει μια αλλαγή, σημαντική αλλαγή στη συσχέτιση στα ποσοστά ανάμεσα στη δημόσια και την ιδιωτική σφαίρα.

Να γιατί έχει πάρει η κυβέρνηση τους νόμους για τα κολλέγια, να γιατί στο επόμενο νόμο πλαίσιο για τα ΑΕΙ θέλει τριετή κύκλο σπουδών για τα Πανεπιστήμια, να γιατί βάζει το ν+2, τους υποτιθέμενους αιώνιους φοιτητές, γιατί βάζει την τράπεζα θεμάτων, να γιατί έγινε ο νόμος για τα ΕΠΑΛ, η αποδυνάμωση, η αποδόμηση και η κατάργηση των νυχτερινών σχολείων, να γιατί βάζει το βαθμό απολυτηρίου.

Βρισκόμαστε, λοιπόν, μπροστά σε μία πολύ συγκεκριμένη στοχευμένη ενέργεια που θέλει να προσαρμόσει την εκπαίδευση σε αυτό ακριβώς το οικονομικό μοντέλο.

Θυμίζω επίσης εδώ πολύ συνοπτικά ότι οι επόμενοι νόμοι που θα έχουμε μπροστά μας είναι ο νόμος για την ατομική αξιολόγηση στους οποίους και τα στελέχη της εκπαίδευσης και την αυτονομία της σχολικής μονάδας, στους οποίους προβλέπεται διευρυμένος ρόλος του διευθυντή, συνέντευξη του εκπαιδευτικού στον διευθυντή, θέλουν έναν άνθρωπο που θα είναι ατομικά υποταγμένος στον διευθυντή του σχολείου εκτός όλων των άλλων, προβλέπεται φάκελος  του εκπαιδευτικού στον οποίο θα μετριούνται και θα τσεκάρονται πόσες επιμορφώσεις, πόσους τίτλους, πόσα μόρια, πόσα project, πόσες ενέργειες έχεις κάνει μέσα στο σχολείο που να μπορούν να αποτιμηθούν και να ποσοτικοποιηθούν και να μπαίνουν στον ατομικό σου φάκελο … ο καθένας δηλαδή να χτίζει το επαγγελματικό του προσοντολόγιο.

Τέλος θα υπάρχει έλεγχος στην ατομική αξιολόγηση της διδακτικής πρακτικής μέσα από 2 τουλάχιστον αξιολογητές για το τι ακριβώς  διδακτικές πρακτικές εφαρμόζεις.

 Επίσης, σε σχέση με την αυτονομία της σχολικής μονάδας έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς και πρόσφατα μάλιστα, η απελευθέρωση των εγγραφών, η σύνδεση της αξιολόγησης της σχολική μονάδας με τη χρηματοδότηση, πέρασμα μερών της εκπαίδευσης στην αυτοδιοίκηση καθώς επίσης κι αυτό που ετοιμάζεται, δήλωσε ήδη το υπουργείο ότι πάει για 453 αλλαγές στα αναλυτικά προγράμματα, με σπάσιμο των ενιαίων αναλυτικών προγραμμάτων πιθανά ακόμη και σπάσιμο των βιβλίων…

Θυμίζω ότι στην Αγγλία δεν υπάρχει ενιαίο βιβλίο αλλά ο κάθε εκπαιδευτικός χτίζει και πάνω στο χτίσιμο του βιβλίου που κάνει με τους μαθητές του γίνεται και η αξιολόγησή του.

Νέος νόμος-πλαίσιο για τα ΑΕΙ, αναγνώριση πτυχίων εξωτερικού, σύστημα πρόσληψης και επιλογής εκπαιδευτικών. Αυτά είναι τα νομοσχέδια που θα έρθουν μέσα στον επόμενο μήνα.

Πρόκειται λοιπόν για μια συνολική επίθεση σε όλους τους τομείς, από την Πρωτοβάθμια μέχρι την Τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Πού εμπλέκεται το συγκεκριμένο νομοσχέδιο μέσα σε όλα αυτά; Θα αναφερθώ στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ποιος είναι ο στόχος; Το να αποθαρρυνθούν όλο και περισσότεροι μαθητές να φτάσουν στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει από τις χαμηλότερες βαθμίδες – δεν έχουμε ένα σύστημα, όπως στη Γερμανία, όπου στην Τετάρτη Δημοτικού, το Φεβρουάριο με τις εξετάσεις που γίνονται διαχωρίζονται τα παιδιά – χρειάζεται όμως να κατέβει η επιλογή, η κατηγοριοποίηση και η κατάταξη των μαθητών όσο το δυνατό πιο χαμηλά, ώστε να μπορέσει να εγχαραχθεί στον καθένα από αυτούς ποια είναι η προσδοκία του για το μέλλον του. Βασικό εργαλείο για την κατάταξη αυτή των μαθητών είναι η κατηγοριοποίηση και η κατάταξη των σχολείων.

Τι προβλέπει λοιπόν το νομοσχέδιο;

Προβλέπει : Εξωτερική αξιολόγηση του σχολείου σε δεκαβάθμια κλίμακα, πάνω σε τρεις γενικές λειτουργίες, δεκατέσσερις άξονες και σαράντα εννέα δείκτες.

Προβλέπει επίσης  αξιολόγηση με τετραβάθμια κλίμακα από το σύλλογο διδασκόντων. Ακόμα, ότι όλα αυτά, μαζί με τις εκθέσεις αξιολόγησης θα δημοσιοποιούνται.

Επιπλέον, τη συσχέτιση στην Τρίτη λειτουργία της ατομικής δράσης κάθε εκπαιδευτικού και των ατομικών αποτελεσμάτων που έχει με τους μαθητές του με την αξιολόγηση της σχολικής μονάδας και ποσοτικοποιεί πολύ συγκεκριμένα όλες τις δράσεις και τους άξονες σε κουτάκια και δείκτες.

Εάν σε αυτά συμπληρώσουμε την αύξηση των Προτύπων, βλέπουμε ότι θα έχουμε στο αμέσως επόμενο διάστημα επέκταση αυτού που ήδη γίνεται στα Πρότυπα, όπου ο τρόπος πρόσληψης των εκπαιδευτικών είναι διαφορετικός,  η λειτουργία τους έχει αυτονομηθεί σε μεγάλο βαθμό. Προς τα πρότυπα κατευθύνεται μια υποτιθέμενη αριστεία μαθητών που περνά μέσα από εξετάσεις. Με αυτό τον τρόπο  ουσιαστικά η κατηγοριοποίηση των σχολείων θα διαμορφώσει, μέσα από αυτήν τη διαδικασία, και την κατηγοριοποίηση των μαθητών. (*Σήμερα ένα χρόνο μετά την ομιλία οι εξετάσεις στην Στ’ Δημοτικού και στη Γ’ Γυμνασίου είναι ήδη νόμος, με τις εξετάσεις τύπου PISA). Ταυτόχρονα όλη η λειτουργία των τεστ και των εξεταστικών αντιλήψεων περνά μέσα στο περιεχόμενο της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Το βασικό με τον υπάρχοντα νόμο είναι ότι προσανατολίζει το περιεχόμενο της μαθησιακής διαδικασίας, τους στόχους του σχολείου σε δείκτες, μετρήσεις, δεδομένα, συγκρίσεις με έναν καθορισμό ελέγχου ως προς το τι θα κάνεις και πώς το κάνεις και τι αποτελέσματα έχεις.

Υπάρχουν κι άλλα εργαλεία, τα οποία στοχεύουν στην κατηγοριοποίηση και στην εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης. Ένα τέτοιο για παράδειγμα θα μπορούσε να είναι τα κουπόνια. Τα κουπόνια ήταν βασικό εργαλείο στη Χιλή του 1980 του Πινοσέτ, το οποίο κατάφερε μέσα σε περίπου μία δεκαετία, να φτιάξει μια εκπαίδευση που ακόμα και σήμερα είναι κατά το 50% περίπου της εκπαίδευσης ιδιωτική και από την ανώτερη δευτεροβάθμια, δηλαδή από του Λύκειο και πάνω είναι με δίδακτρα. (*Επίσης, σήμερα ένα χρόνο μετά την ομιλία, τα κουπόνια εφαρμόζονται για την αγορά υπολογιστών και την εξαγορά συνειδήσεων).

Θυμίζω εδώ, σε αυτήν τη λογική, τι έγινε και πώς μπορούν να εμπορευματοποιηθούν κομμάτια της εκπαίδευσης, τι έγινε όταν εμφανίστηκαν τα Πρότυπα σχολεία. Αμέσως άνοιξε μια μεγάλη αγορά φροντιστηρίων για να μπορέσουν να διαμορφώσουν εκείνες τις συγκεκριμένες εξεταστικές κι αποτελεσματικές μεθόδους, που θα οδηγήσουν κάποιους μαθητές στα Πρότυπα.

Τι έγινε επίσης με το προσοντολόγιο το οποίο νομοθετήθηκε το 2017-18; Αυτομάτως μεγιστοποιήθηκε όλη αυτή η διαδικασία, όπου τα μεταπτυχιακά, τα επιμορφωτικά σεμινάρια, οι επιμορφωτικοί κύκλοι των εξαμήνων ή του ενός έτους, των 400 ωρών, όλα επί πληρωμεί, μια τεράστια εμπορευματική αγορά που άνοιξε μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία, για μια «χούφτα» μόρια, για να ανέβεις μισή θέση και να μπαίνεις σε μια λογική να μην μοιραστείς τίποτα με κανέναν για να μπορέσεις να έχεις μια καλύτερη μοίρα.

Αυτά είναι λοιπόν συγκεκριμένα εργαλεία που οδηγούν στην εμπορευματοποίηση και κατηγοριοποίηση των σχολείων και που στην πραγματικότητα θα οδηγήσουν σε μια παιδαγωγική τυποποίηση, εντατικοποίηση, διαγραφή κάθε αντίληψης για το πώς πρέπει να είναι μια «ζωντανή» εκπαιδευτική διαδικασία, η οποία προϋποθέτει τη συμμετοχή, την εμπιστοσύνη, το ίδιο το λάθος και όλα αυτά αντικαθίστανται από τεστ, από επιδόσεις και αποτελέσματα.

Στόχος είναι να πάψει να υπάρχει η δυνατότητα ελεύθερης έκφρασης, να πάψει να υπάρχει η σχέση και να υπάρχει μόνο ο ατομικός ανταγωνισμός. Κι όλα αυτά προσανατολισμένα μάλιστα σε ήπιες δεξιότητες (softskills) που είναι επιχειρηματικότητα, εθελοντισμός, αειφορία, η περίσταση επικοινωνίας, αυτό που χρειάζεται ένας μαθητής σίγουρα να έχει για να βγει στην παγκοσμιοποιημένη πληβειακή αγορά εργασίας.

Αυτή λοιπόν η συγκεκριμένη αξιολόγηση με τον τρόπο που εφαρμόζεται θέλει να οδηγήσει στην κατηγοριοποίηση των σχολείων και, μέσω αυτής, στην κατηγοριοποίηση και στην κατάταξη των ίδιων των μαθητών. Από τη μία να διαμορφώσει μια αντίληψη στη συνείδηση των γονέων και των μαθητών ότι υπάρχει μια ελπίδα: να κατέβω στο στίβο ως μονομάχος και σε αυτήν τη μονομαχία να βγω εγώ ο κερδισμένος. Μια φρούδα βέβαια ελπίδα. Στην πραγματικότητα ο στόχος για τη συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών/τριών είναι  να εγχαραχθεί μια χαμηλή προσδοκία για το μέλλον τους.

Γι αυτό και όλες οι έννοιες που βάζουν μέσα οι νόμοι και ο συγκεκριμένος νόμος «άξιος», «ποιότητα», «συνεργασία», «ικανότητα», «αναβάθμιση», «αποτελεσματικότητα» αποκρύπτουν τον πραγματικό στόχο αποκόπτουν τις έννοιες από το περιεχόμενο και τον κοινωνικό τους προσδιορισμό παρουσιάζοντας σαν φυσικές και αντικειμενικές έννοιες χωρίς κοινωνικό περιεχόμενο.

 Αυτό που στοχεύει ο συγκεκριμένος νόμος για την αξιολόγηση είναι από τη μια να εμπορευματοποιήσει με τον πιο γρήγορο και βίαιο τρόπο την εκπαίδευση και να την υποτάξει σε ένα συγκεκριμένο οικονομικό μοντέλο που είναι προσδιορισμένο από τους διεθνείς οργανισμούς για το μέλλον της χώρας.

Αυτό όμως ταυτόχρονα προϋποθέτει μια τεράστια αξιακή μεταβολή. Και αυτός είναι ένας πολύ πιο σοβαρός στόχος. Από μια αντίληψη για την εκπαίδευση ανθρωπιστική, συλλογική, από μια αντίληψη δικαιώματος, από μια αντίληψη κοινωνικών αναγκών, να περάσουμε σε μια αντίληψη ωφελιμιστική, ότι η εκπαίδευσή μου είναι ατομική μου υπόθεση, μία αντίληψη ζημίας και κέρδους και όχι μια αντίληψη συλλογική, μια αντίληψη σχέσης, μια αντίληψη πραγματικά κριτικής εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Στην πραγματικότητα θα έχουμε με βάση όπως θα διαμορφωθεί μέσα από αυτόν τον χάρτη που φτιάχνει ο νόμος ένα ανεπαρκές δημοτικό σχολείο, που θα οδηγεί σε ένα αναγκαστικά ανεπαρκές γυμνάσιο,  που θα οδηγεί σε ένα ΕΠΑΛ κι από κει και μετά, στο «όσο μπορείς να χτίσεις τις δεξιότητές σου ακόμη καλύτερα» με κανένα μεταλυκειακό τίτλο για να μπορέσεις να είσαι πληβείος σε μια τρικυμιώδη αγορά εργασίας που δεν θα υπάρχουν δικαιώματα.

Πού προσκρούει αυτό;

Αυτό προσκρούει στο υπάρχον εκπαιδευτικό σώμα που μέχρι σήμερα έχει παλέψει κι έχει δώσει διαφορετικές αξιακές αντιλήψεις για την εκπαίδευση. Γι αυτό και θέλουν, κι είναι η τρίτη στόχευση του νόμου, να υπάρξει μια υποταγή του ίδιου του εκπαιδευτικού στον διευθυντή, στον επιθεωρητή, στις νόρμες, να υπάρξει μια υποταγή σε συγκεκριμένες διδακτικές αντιλήψεις, σε μια αντίληψη όπου η παιδαγωγική θα αντικαθίσταται από διδακτικές πρακτικές ημικατάρτισης, σε μια αντίληψη όπου η ενιαία και κριτική γνώση θα γίνεται κατακερματισμένη πληροφορία, σε μια αντίληψη όπου αντί για μια ενιαία και συλλογική αντιμετώπιση της τάξης και του χρόνου, να αντικαθίσταται από ένα διασπασμένο και κατακερματισμένο χρόνο, ο οποίος θα οδηγεί σε δείκτες και κουτάκια.

Τέλος, χρειάζονται αυτό το προσοντολόγιο όχι πια μόνο για τους αναπληρωτές, αλλά και για τους μόνιμους εκπαιδευτικούς , ώστε να μπορούν να υπάρξουν, μέσα από την κατηγοριοποίηση των σχολείων και των εκπαιδευτικών, διαφορετικά υλικά συμφέροντα και στο εσωτερικό των υπαρχόντων συνδικάτων, σωματείων, συλλογικοτήτων της εκπαίδευσης. Διαφορετικά και αντικρουόμενα συμφέροντα ως προς τους μισθούς,  ως προς τη θέση, ως προς τα προνόμια που θα προσπαθεί ο καθένας να διαπραγματεύεται απέναντι στο manager διευθυντή.

Αυτή είναι μια εικόνα στην οποία πρέπει να βάλουμε τη δική μας σφραγίδα. Μια εικόνα που πρέπει να ανατρέψουμε. Ένα σχολείο το οποίο θα υποταχτεί στους νόμους της αγοράς και θα εμπορευματοποιηθεί, μία βίαιη έξωση των μαθητών από τη γενική παιδεία και από την ανάγκη για κριτική σκέψη και γνώση. Η μάχη που δίνουμε είναι μάχη για το δημόσιο σχολείο , είναι μάχη για να μην περάσει αυτή ακριβώς η εμπορευματοποίηση, η ιδιωτικοποίηση και εξάρτηση από την οικονομία του δημόσιου σχολείου και η κατάργησή του.

Η μάχη δίνεται σε κάθε σχολείο. Νομίζω ότι χρειάζεται σε όλη τη χώρα, μέσα από τους συλλόγους, να προσπαθήσουμε να στήσουμε  εκδηλώσεις και συζητήσεις και βασικότερο όλων να απευθυνθούμε και στους γονείς, γιατί, ακριβώς αυτή η συμμαχία που πρέπει να στήσουμε είναι η συμμαχία για το δημόσιο σχολείο. Στο σχολείο που πάνε να οικοδομήσουν, αυτός που πρώτα απ’  όλα κατηγοριοποιείται και εξωθείται και πετάγεται έξω είναι ο μαθητής. Αυτή ακριβώς τη συμμαχία για το δημόσιο σχολείο πρέπει να στήσουμε και να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις, όλον μας τον κόπο, όλη μας τη δύναμη και όλες μας τις προσπάθειες.